الگو‌سازی چرخه زمین‌لرزه‌ای‌ در گسل شمال تبریز بر پایه داده‌های GPS

بررسی دگرشکلی‌های بین‌لرزه‌ای مانند آهنگ لغزش گسل‌ها بیشتر با استفاده از مطالعات ژئودزی، زمین‌‌شناسی زمین‌لرزه‌ها، دیرینه‌لرزه‌شناسی و استفاده از الگوهای مکانیکی، تجربی و عددی امکان‌پذیر است. در این الگو‌سازی‌ها با ایجاد ارتباط میان متغیرهای زمین‌لرزه‌ای گسل و داده‌های گرد‌آوری شده از ایستگاه‌های GPS افزون بر تعیین آهنگ لغزش گسل، امکان برآورد متغیرهای ژئودینامیکی دیگری مانند ستبرای لایه کشسان، دوره بازگشت زمین‌لرزه‌ها، زمان بازگشت‌پذیری سست‌کره، زمان سپری شده از آخرین رویداد زمین‌لرزه و ژرفای قفل‌شدگی گسل نیز وجود دارد. پژوهش حاضر با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی بوت‎استرپ داده‌های ژئودتیک مربوط به گسل شمال تبریز و الگوسازی عددی در محیط نرم‌افزاری R و Matlab، مقادیر متغیرهای لرزه‌ای- ژئودینامیکی یاد شده را برآورد کرده است. بر این اساس، محدوده 1±5/6-4 میلی‌متر در سال برای آهنگ لغزش گسل، 5 تا 25 کیلومتر برای ستبرای لایه کشسان، 160 تا 185سال برای زمان بازگشت‌پذیری سست‌کره، 650 تا 950 سال برای دوره بازگشت زمین‌لرزه‌ها و 200 تا 1400 سال برای زمان سپری شده از آخرین رویداد زمین‌لرزه برای قطعه شمال ‌باختری گسل به دست می‌آید. این الگو‌سازی در قطعه جنوب‌ خاوری گسل شمال تبریز محدوده 1±5/5-5/3 میلی‌متر در سال را برای آهنگ لغزش گسل، 8 تا 16 کیلومتر را برای ستبرای لایه کشسان، 220 تا 340 سال را برای زمان بازگشت‌پذیری سست‌کره، 750 تا 1050 سال را برای دوره بازگشت زمین‌لرزه‌ها و 200 تا 1500 سال را برای زمان سپری شده از آخرین رویداد زمین‌لرزه نشان می‌دهد. مقادیر به دست آمده با نتایج کار دیگر پژوهشگران که از روش‌های دیگری مانند دیرینه‌لرزه‌شناسی به برآورد متغیرهای زمین‌لرزه‌ای گسل شمال تبریز پرداخته‌اند، سازگاری مناسبی را نشان می‌دهد.